Wat voorafging. De naam Van Themsche doet een belletje rinkelen. Het racistisch motief is duidelijk (de verklaring aan zijn klasgenoten, het eerste doelwit omwille van de hoofddoek, de Afrikaanse oppas…). Frieda Van Themsche, die dan parlementslid is voor het Vlaams Belang, is een tante van Hans Van Themsche. Vader is een Vlaams Belang-lid en ex-Voorpost’er, grootvader was een Oostfronter.
Desondanks werd Hans Van Themsche naar verluidt op een voorbeeldige manier opgevoed in het gezin Van Themsche. Voor speelgoedgeweren bijvoorbeeld was er geen plaats. Maar de appel valt wel eens niet ver van de boom. Stijn Baert, een 21-jarige student burgerlijk ingenieur aan de UGent, getuigde daarover op 17 mei in De Standaard en Het Laatste Nieuws. Stijn Baert: “Het Vlaams Belang is zonder meer aansprakelijk te stellen voor de racistische moorden van vorige week. De perceptie van migranten als criminelen, jobdieven en luiaards tegelijk, die het Vlaams Belang sinds jaar en dag met succes propageert, kon niet anders dan leiden tot racistisch geweld.”
Stijn Baert weet waarover hij praat: zijn tante, Lena Van Boven, is gemeenteraadslid voor het Vlaams Belang in Lokeren, en ook zijn grootouders langs moederszijde stonden op de Vlaams Belang-lijst. Doorheen zijn jeugd waren praatjes over de criminele impact van “de makkaken” het hoofdthema bij de wekelijkse familiebijeenkomsten op zondag. “Het is al te gemakkelijk om Hans Van Themsche voor te stellen als een individuele gek”, zegt Stijn Baert. “Als je als kind in een door het Vlaams Belang geïnspireerde omgeving opgroeit, als je aan elke sleutelbos een gele bokshandschoen ziet hangen, dan raak je racistisch gedetermineerd.”
“Immigranten of Walen waren altijd de zondebok. De praat van Dewinter en konsoorten was het familie-evangelie en kritiek op ‘de partij’ was meer dan heiligschennis. (…) Ik voelde het bijna als een goede daad om op andere plaatsen VB-ideeën te gaan verdedigen. Ik ging Blok-pamfletten bussen, en op school verkondigde ik dat migranten verantwoordelijk waren voor alle criminaliteit.” “Als je ziet hoeveel zoontjes dezelfde voetbalclub als hun vader aanhangen, dan hoeft het ook niet te verbazen dat hardnekkig racisme en onaantastbare partijtrouw binnen families overgaan van generatie op generatie. Verkiezingsdagen waren in de familie zoals de grootste voetbalfinales waarbij onze gemeenschappelijke favoriet telkens won.”
Intussen heeft Stijn Baert zich losgemaakt van dat milieu. “Het zal wel met de leeftijd te maken hebben, zeker? Als puber maak je je los van de familie en neem je niet langer automatisch alles over: je wordt kritisch en wil zelf je eigen denkbeelden vormen. Gesprekken met leerlingen en leerkrachten van het St-Lodewijkscollege hebben geholpen, en het is ook door zelf in contact te komen met migranten dat je dogma’s in vraag gaat stellen. Mijn komst naar Gent bekrachtigde die ontvoogding alleen maar: als je ziet hoe verschillende nationaliteiten en geaardheden in goede verstandhouding samenleven, gaan je ogen open.”
En wat denkt Stijn Baert over Hans Van Themsche zelf? “Hij zal wel geestelijke problemen gehad hebben, en meer dan waarschijnlijk zou zijn agressieve inborst zich sowieso ooit wel gemanifesteerd hebben, maar de duidelijk racistisch geïnspireerde manier waarop deze persoonlijkheidskarakteristieken zich afgelopen week gekanaliseerd hebben, kan niet anders dan ingegeven zijn door zijn extreemrechtse omgeving. Geen enkel kind wordt als een hardnekkige racist geboren. Het Vlaams Belang predikt haat (en dat is er niet op verminderd getuige hun recent islam- en vluchtelingendiscours, nvdr.) En haat, gecombineerd met zwakzinnigheid en agressiviteit, leidt tot moord. Wie weet hoe het met mij afgelopen was als ik een minder kritische geest had gehad, of ik het zonder die leerkrachten en vrienden had moeten stellen.”
Jurgen Verstrepen, dan nog actief bij het Vlaams Belang, vraagt aan zijn partijleiding een ‘signaal’ dat extremisten niet langer welkom zijn bij het Vlaams Belang. Zowel voorzitter Frank Vanhecke als campagneleider voor de aankomende gemeenteraadsverkiezingen Filip Dewinter distantiëren zich van “skinheads en neonazi’s”. Verstrepen is tevreden. Hij aanhoorde het vanop de eerste rij op een Vlaams Belang-congres, met naast hem Wim Verreycken. Een man die enkele jaren tevoren in de Antwerpse gemeenteraad nog zei dat duiven boven Borgerhout ondersteboven vliegen uit vrees dat de ring van hun poot gepikt wordt. Alledaags racisme bij het Vlaams Belang.
Bij het Vlaams Belang beseffen ze dat, spijts de ontkenning van enige betrokkenheid, de partij moeilijk in de markt ligt na de schietpartij van Hans Van Themsche. Een affiche (foto 2) bedoeld voor een precampagne voor de gemeenteraadsverkiezingen in oktober, met daarop een kind dat met haar blonde lokken en leeftijd enige gelijkenis vertoont met de vermoordde Luna Drowart (foto 1), eerder getoond op een persconferentie, wordt ingetrokken.
Morgen: Nog meer racisme in Antwerpen en de maatschappelijke gevolgen van de raid van Hans Van Themsche.
Anti-Fascistisch Front / Verzet 
