Sinds zondag zijn de Panama Papers wereldwijd nieuws. “De Panama Papers tonen aan dat er een radicalisering van een financiële toplaag in de samenleving bezig is”, schrijft PVDA-voorzitter Peter Mertens in zijn wekelijkse column bij Knack.be. “Het wordt tijd dat het pamperen of vergoeilijken van dit soort fiscaal extremisme stopt, en dat er echt een zero-tolerantie wordt ingevoerd tegen de lobby die miljarden onbelast geld uit ons land versluist.”
Het Panamese advocatenkantoor Mossack Fonseca, met de zoon van een Waffen-SS’er als één van de twee oprichters van het advocatenkantoor, zorgde voor ‘offshore–bedrijven’ in fiscale paradijzen. Daar kon geld geparkeerd worden waar waarschijnlijk een geurtje aan is. “Ik kan mij moeilijk voorstellen dat mensen die niets te verbergen hebben zulke constructies opzetten”, zei professor Paul De Grauwe maandag in Terzake. In de Panama Papers duiken de namen op van 732 Belgen, waarbij onder andere zes van Belgiës rijkste families. Bij die laatsten is de Panamese route overigens niet de enige die bewandeld wordt. De steenrijke Belgische adellijke familie de Spoelberch (AB Inbev) bijvoorbeeld werd eerder ook al genoemd in LuxLeaks en SwissLeaks.
Werk aan de winkel voor minister voor Financiën en bestrijding van fiscale fraude Johan Van Overtveldt (N-VA) zou je denken. En ja, volgens zijn woordvoerder heeft de minister de Bijzondere Belastinginspectie (BBI) gevraagd om de gegevens uit de Panama Papers prioritair te behandelen. “Fiscale transparantie is voor ons een belangrijk thema”, luidt het. Maar dat is nog maar één zaak. Een eenvoudige, gelijkwaardige belasting als andere inkomens zoals lonen en wedden is nog een andere zaak. Maar we lopen te vlug van stapel. “De BBI moet eerst onderzoeken of ze de gegevens van de Panama Papers juridisch kan gebruiken”, waarschuwt de woordvoerder van Johan Van Overtveldt, “om achteraf in de rechtbank niet te moeten horen dat het onderzoek ongeldig is”.
“Ik was kwaad”, zegt Bart De Wever deze week in Dag Allemaal. Hij is burgemeester van een stad waar 91 offshore-‘Belgen’ wonen. “Kwaad dat mensen zoiets kunnen doen. Mensen die alle zorgen van onze welvaartsstraat hebben gekregen. Die hier opgroeiden en kansen kregen. Die hebben genoten van alle voordelen die onze rechten en vrijheden bieden.” Maar die uitspraak in Dag Allemaal gaat over de aanslagen in Brussel, niet over buitenmatige belastingontwijking of regelrechte belastingontduiking.
De website van de N-VA laat ook geen spoor van verontwaardiging zien over wat de Panama Papers aan het licht brengen. Nochtans kan een website vlugger geactualiseerd worden dan de tekst voor een weekblad. Het eerste item op de N-VA-website gaat over Minder kleine criminaliteit door illegalen (sic): “Kordate aanpak werkt” (foto). We willen de zogenaamde kleine criminaliteit, al dan niet door mensen zonder geldige verblijfspapieren, niet minimaliseren. Maar wanneer pakken de N-VA-ministers ook eens de grote criminaliteit aan? We zijn nog ver af van krantentitels als Johan Van Overtveldt: “Ik ga Brasschaat opkuisen”.
Het Internationaal Consortium voor Onderzoeksjournalisten (ICIJ) dat de Panama Papers uitvlooide maakte een video over enkele van de kwalijke gevolgen van de offshore–constructies. Het gaat verder dan enkel maar het belastingvoordeel voor de betrokkenen. Overigens zetten de Panama Papers ook de vrienden van extreemrechts in een kwaad daglicht. De door extreemrechts bejubelde Russische president Vladimir Poetin en Syrische president Bashar al-Assad hebben vertrouwelingen en/of familieleden die vernoemd worden in de Panama Papers, zoals ook de Franse presidentskandidate en FN-voorzitster Marine Le Pen.