Ontgoocheld in de rechtse en linkse partijen (foto 1: FN-militant met op zijn rechterarm een tatoeage van Che Guevara), stemden de Fransen bij de eerste ronde voor de regionale verkiezingen in ruime mate voor het Front national (FN).
Van boven naar beneden, van links naar rechts op de landkaart (foto 2, de regio’s met het FN als eerste in donkerblauw, klassiek rechts in lichtblauw en klassiek links in het toepasselijke roze) zien de scores van het FN er als volgt uit. Nord Pas-de-Calais Picardie: FN met Marine Le Pen 41 %, Union de la Droite (DR) 25 %, Union de la Gauche (DG) 18%. Alsace Champagne Ardennes Lorraine: FN met Florian Phillipot 36 %, UD 26 %, Parti Socialiste 16 %. Centre Val de Loire: FN met Philippe Loiseau: 30 %, UD 26 %, UG 24 %. Bourgogne Franche-Comté: FN met Sophie Montel 31 %, UD 24 %, UG 23 %. Languedoc-Roussillon Midi-Pyrénées: FN met Louis Aliot 32 %, UG 24 %, DR 19 %. Provence Alpes Côte d’Azur: FN met Marion Maréchal-Le Pen 41 %, UD: 27 %, UG 17 %.
Daarmee werd de kiespeiling waarvan we zaterdag de resultaten publiceerden bevestigd: in deze zes van de dertien regio’s was voorspeld dat het FN als eerste uit de stembus zou komen. De enige afwijking op de kiespeiling was dat links niet alleen als eerste uit de stembus kwam in Bretagne (UG 35 %, DR 23 %, FN met Gilles Penelle 18 %), maar ook in Aquitaine Limousin Poitou Charentes (met 30 % voor UG, 27 % voor UD en 23 % voor het FN met Jacques Colombier). Ook in het vooraf niet gepeilde Corsica en de overzeese gebiedsdelen is links het sterkst.
Klassiek rechts haalt het (ook weer van boven naar beneden, van links naar rechts kijkend op de landkaart) in Normandie met voor UR 27,9 %, FN met Nicolas Bay 27,8 %, UG 23,5 %. Île-de-France: UD 31 %, UG 25 %, FN met Wallerand de Saint Just 18 %. Pays de la Loire: UD 33 %, UG: 26 %, FN met Pascal Gannat 21 %. Auvergne Rhône-Alpes: UD 31 %, FN met Christophe Boudot 26 %, UG 24 %. In Normandië is het dus maar kantje boordje of rechts dan wel extreemrechts de grootste partij is. Over het algemeen doet rechts het trouwens minder goed dan verhoopt, en links beter dan verwacht (maar natuurlijk slechter dan bij de regionale verkiezingen vijf jaar eerder).
Voor de tweede ronde is het eerst de vraag welke lijsten die meer dan 10 % behaalden zich opnieuw presenteren bij de tweede stemronde. De Parti Socialiste zegt zich te zullen terugtrekken in drie regio’s, wat de kansen verhoogt dat klassiek rechts het er toch nog haalt op extreemrechts. In ‘Nord Pas-de-Calais Picardie’ en ‘Provence Alpes Côte d’Azur’ trekt de PS zich terug, in ‘Alsace Champagne Ardennes Lorraine’ weigert plaatselijk PS-kopman Jean-Pierre Masseret de richtlijn vanuit Parijs te volgen en zich terug te trekken. Bij Les Républicains van Nicolas Sarkozy wil men geen enkele lijst terugtrekken. Liever extreemrechts aan de macht en nog enkele klassiek rechtse verkozenen, dan links aan de macht en geen klassiek rechtse verkozenen.
Tweede vraag is hoe de stemmenoverdracht zal gebeuren? Wat gaan de kiezers doen die zondag niet meer voor hun eerste keuze kunnen stemmen? Derde vraag is: wat doen de afwezigen? Bij de eerste stemronde ging maar de helft van de kiezers stemmen, een mobilisatie van die potentiële kiezers kan dus ook nog een verschil in stemmen maken in de tweede stemronde.
Van 25 % bij de Europese Verkiezingen in 2014 is het FN nu gegroeid tot 27,8 % van de stemmen, tegen 27,3 % voor klassiek rechts en 23,6 % voor klassiek links. Natuurlijk heeft het FN geprofiteerd van de zaken die de jongste weken en maanden in de actualiteit stonden (de vluchtelingenstroom, de terreuraanslagen…), maar het verklaart niet alles. De Parijse burgemeester Anne Hildago wees er in een tweet op dat in de buurten in Parijs die het zwaarst te lijden hadden van de jongste terreuraanslagen het FN maar matig scoort. Het probleem zit dieper.
Met klassieke links sinds de jongste drie jaren aan de macht steeg de werkloosheid in Frankrijk nog met een 700.000 mensen. Maar de tien jaren dat klassiek rechts voordien aan de macht was, gaf Frankrijk evenmin zekerheid op economisch, sociaal en cultureel vlak. Zowel klassiek links als klassiek rechts moeten dan ook nog goed nadenken en anders gaan reageren willen ze vermijden dat het FN overal de plak zwaait.
In meer dan 19.000 steden en gemeenten (op de 36.700) is het FN als grootste partij uit de stembus gekomen. Wie toch nog een huisje wil kopen of huren in Frankrijk: er zijn nog 110 gemeenten, meestal heel kleine gemeenten, waar geen enkele kiezer voor het FN stemde.