Komend najaar verschijnt bij de nieuwe uitgeverij Polis een bundeling van alle Lastpost’en die Joël De Ceulaer op de laatste bladzijde van Knack publiceerde. Voor wie deze zomer al graag eens een fijne column mét inhoud (her)leest, in de traditie van Tom Lanoyes Doén! en Tom Naegels’ Spijkerschrift, is nu in de betere boekhandel Sprook van Koen Dille te vinden (foto 1). Zowel bij regenweer als bij een zacht zonnetje heerlijke lectuur.
Goede mensen sterven altijd te vroeg, en Koen Dille (foto 2) is dan ook spijts zijn 80 jaar een veel te vroeg overleden kameraad. Actief bij Links, toen er nog een linkervleugel was bij de socialistische partij in ons land, schreef hij in het gelijknamig weekblad al korte, sarcastische stukjes over de politieke en maatschappelijke actualiteit in de rubriek De Zeven Dagen. Toen Links verdween bood het tijdschrift Toestanden een nieuwe kans. Alhoewel verdienstelijk was Toestanden geen blijver, net zo min als EcoGroen waarvoor Koen Dille ook bijdragen schreef.
Vanaf 1996 kon Koen Dille zijn spitse bedenkingen kwijt in Aktief, het ledenblad van het Masereelfonds, en wat later in het Vlaams Marxistisch Tijdschrift. Partner Kitty Roggeman vertelt in een van de voorwoorden bij Sprook hoe ze de columns zag groeien. “Terwijl hij zat te lezen kribbelde hij geregeld opmerkingen, bedenkingen, vragen op kleine papiertjes die hun weg vonden door het huis. Eerst op het tafeltje bij zijn plaatsje in de living, dan op de trap om bij de eerste gelegenheid mee naar boven genomen te worden naar zijn zolder: zijn werkruimte, met zijn computer, zijn bibliotheek, zijn muziek (…).”
“Ook al deed hij het graag, het was ook een moeizaam proces. Hij werkte lang aan elk stuk, het kwam er niet zomaar, vlotjes uit de mouw geschud. Hij herwerkte, polijstte, zwoegde erop. ‘Faire la toilette du texte’ noemde hij dat. En dan kwam hij tenslotte tevreden en opgelucht naar beneden: ‘Mijn column is af!’ Alhoewel… af? Niet zelden stuurde hij, op de valreep, toch nog één of twee veranderingen naar het redactiesecretariaat: ‘Kon dit of dat nog aangepast worden…?’ Het laatste krabbeltje dat ik na zijn dood op zijn bureau vond, ging over geluk en de geluksindustrie. Wat had ik graag gelezen wat hij daarover wou schrijven…”
Nu is er een selectie uit al die columns in een boek gebundeld. “Het criterium (…) was in de eerste plaats: hoe actueel zijn de columns nog. Sommigen stukjes bleken inderdaad gedateerd, verwezen naar gebeurtenissen die waarschijnlijk niet meer zo in het geheugen gegrift staan van de doorsnee lezer. Maar een verrassend groot aantal bleek nog wel heel actueel, niet noodzakelijk door de gebeurtenis zelf waarnaar ze refereerden, maar door de overpeinzing, de scherpe kritische noot, de verontwaardiging die Koen eraan verbond en die uiting gaven aan zijn overal aanwezig, nooit aflatend, links engagement. En zijn hardnekkig geloof in protest, verzet, zich niet neerleggen bij ‘there is no alternative’, bij schrijnende sociale ongelijkheid, bij onrecht, bij racisme en xenofobie, bij discriminatie.”
“(…) Soms bekroop hem wel eens de vrees ‘Ben ik geen ouwe zeurkous aan het worden? Is het misschien wel tijd om te stoppen?’ Maar dat duurde nooit lang. En dan kwam er weer een nieuwe column. Een mens moet nooit opgeven, vond hij, en hij bleef kritisch en hoopvol, zich afzetten tegen wat hem tegenstak, de draak steken met wantoestanden, het op de korrel nemen van beleidsmakers en politici, van kortzichtigheid en absurde toestanden, van holle discours en bekrompen meningen. Altijd alert, altijd scherp, soms vermogen ironie en spot meer dan een lang betoog, was Koens credo.”
In Sprook zijn 77 columns gebundeld. Bij de inhoudsopgave alfabetisch gerangschikt (helaas onder de foute titel De collums alfabetisch); in het boek zelf chronologisch weergegeven: van maart 1996 tot september 2014, eindigend met een hilarische column over Bart De Wever. De Antwerpse burgemeester en partijvoorzitter die er een weekje tussenuit knijpt en om dat niet te laten opvallen een stand-in vraagt zijn rol op het stadhuis en bij de N-VA over te nemen. Helaas voor Bart De Wever, en gelukkig voor ons, heeft de ingehuurde straatartiest ook een eigen mening.
Het Masereelfonds, samen met Imavo en Socialisme21 uitgever van het boek, selecteerde voor haar website de column Cijfers als proevertje. Sprook telt 224 blzn., is fraai vormgegeven en kost 13 euro. Het boek zou bij de betere boekhandel moeten liggen, en anders contacteer je maar het Masereelfonds voor een exemplaar.
Anti-Fascistisch Front / Verzet 