Na de gelukte De Grote Parade op 29 maart is het tijd om na te denken over hoe het verder moet met Hart boven Hard. Net als bij de eerste Hartslag offerden daar gisteren in Antwerpen op Hartslag 2 meer dan driehonderd mensen hun vrije zaterdag voor op.
Volgens Luc Huyse (foto 2), spreker in het namiddaggedeelte, hangen er onweerswolken in de lucht. Een eerste ‘onweerswolk’ is de invasie van de marktlogica in de politiek en de samenleving. Honderd jaar geleden was er geen denken aan dat de privé zich zou inlaten met overheids- en zorgtaken, maar nu gebeurt het al (ophaling huisvuil, publiek-private samenwerking voor scholenbouw, bejaardenzorg…) en staat de privé-sector te springen om nog meer over te nemen. Het heet dat de welvaartsstaat teveel kost, dat het bedrijfsleven het efficiënter kan… maar het doel van het bedrijfsleven is zoveel mogelijk winst maken met zo weinig mogelijk kosten. Zo verdwijnt de aandacht voor inspraak, de zorg voor de zwaksten… Hoe meer men de staat uitkleedt, hoe meer men vermarkt, hoe meer de democratie en de verzorgingsstaat er onder lijden.
Een tweede bedreiging is de visie op het burgerschap. 1. De politiek treedt de burgers hoe langer hoe meer als geïsoleerde burgers tegemoet. Geïsoleerde burgers zijn kwetsbare burgers. Burgers die samen hun belangen ontdekken, staan sterker tegenover de politiek. Daarom wil de politiek het middenveld liefst negeren. 2. Burgers worden louter als klanten van de overheid beschouwd, als consumenten en niet als co-producenten. 3. Men heeft de mond vol over een participatiemaatschappij (Nederland) en het bevorderen van de zelfredzaamheid (Vlaams regeerakkoord). In de praktijk is dat het afstoten van overheidstaken en maar hopen dat vrijwilligerswerk en liefdadigheid in de plaats komt. Buitenlandse voorbeelden (Groot-Brittannië, Nederland, Scandinavische landen) leren dat als de zelfhulp faalt, de privé-sector weer haar kans grijpt.
Derde bedreiging is het reduceren van de democratie tot de verkiezingen om de zoveel jaar. Eens de stem gegeven, zullen de verkozenen wel het werk doen waarvoor ze verkozen zijn. In gesprek gaan met die verkozenen en met succes gehoord worden, is er dan niet meer bij. We krijgen dan een verschraling van de democratie, terwijl die democratie kan verrijkt worden met de inbreng die burgers doen via organisaties als stRaten-generaal, Ringland, Hart boven Hard… Gelukkig verschillen de nieuwe bewegingen van de oude, zoals de Witte Beweging na de affaire-Dutroux. Ze verschillen door 1. de hardnekkigheid waarmee ze voor hun zaak pleiten. 2. De kenniskloof tussen de politiek/ambtenarij en de burgers en hun bewegingen die verkleint. 3. De breedte en de duurzaamheid van de nieuwe bewegingen.
Hoe die breedte en duurzaamheid bij Hart boven Hard bewaren? Daar werd in de voormiddag over nagedacht in acht werkgroepen. In de werkgroep strategie hoorden we uiteenlopende meningen, maar met een informele stemming werd de gedragenheid duidelijk. Het idee van één man om Hart boven Hard om te vormen tot een politieke partij vond geen steun. Het idee om het aantal thema’s te vernauwen (nu werkt Hart boven Hard rond tien hartenwensen, nvdr.) vond geen meerderheid. We begrijpen dan ook niet goed waarom boegbeeld Wouter Hillaert (foto 1) tot tweemaal toe zei te spelen met het idee om de hartenwensen te categoriseren, een paar naar voren te halen en andere op een tweede niveau te zetten. Twee ideeën die naar schatting telkens een meerderheid van zestig procent haalden waren meer inspelen op de actualiteit en harder te zijn in de acties.
Haalden telkens een ruime meerderheid: het concretiseren van de hartenwensen naar het beleid, meer zelf realiseren van hartenwensen, meer inzetten op kennis (het idee werd geopperd om studiebureautjes op te zetten rond elk van de hartenwensen, nvdr.) en een forum opzetten waar gegevens over activiteiten en experten kunnen uitgewisseld worden. Die suggesties moeten nu gelegd worden naast de suggesties uit de werkgroepen actie en lokale groepen, en de ideeën uit de inhoudelijke werkgroepen (over besparingen en lokaal beleid, over wereldwijde bedreigingen, enz.), waarna dit alles langs de interne structuren van Hart boven Hard moet passeren. We zijn er dus nog niet, maar de wil is er wel om zich te versterken in het organiseren, het verbinden rond bedreigde basisrechten, het verbreden van het bewustzijn en het verdiepen in alternatieven.
In afwachting zijn er al twee acties waar de volgende dagen aan kan deelgenomen worden.
Vanaf 2016 laat de Vlaamse regering de steden en gemeenten vrij om de Vlaamse subsidies voor lokaal beleid inzake jeugd, sport, cultuur, onderwijsflankering, kinderarmoede, ontwikkelingssamenwerking en integratie voor die of andere beleidsdomeinen te gebruiken. Hiermee staat het basisrecht op collectieve voorzieningen voor informatie, cultuur, jeugd, sport, enz. op de helling. Teken de petitie waarmee Hart boven Hard hierover een hoorzitting in het Vlaams Parlement wil afdwingen.
Aanstaande zondag 17 mei, om 14.00 uur op de Groenplaats in Antwerpen, richten een aantal organisaties, waaronder Hart boven Hard, een manifestatie tegen racisme in. Zij eisen praktijktests nu, nultolerantie voor racisme, en leren dekoloniseren. Pegida belegt overigens op hetzelfde ogenblik op het Hendrik Conscienceplein een tegenmanifestatie “voor vrije meningsuiting en het correct benoemen van samenlevingsproblemen”. Wat gestart is als een initiatief tegen de islam(isering) wordt zo ook al een initiatief tegen het bestrijden van racisme.